T U M U L U S

t u m u l u s is een processie van dertien zingende en dansende lichamen die samen één enkele praktijk, één enkel gebaar vormen. Het project is een unieke samenwerking tussen choreograaf Francois Chaignaud en Geoffroy Jourdain, directeur van Les Cris de Paris, en koestert de ambitie om dans en muziek samen te beleven en er samen over na te denken.

Een tumulus of grafheuvel is een speciale begraafplaats. Ze herbergt zowel de lichamen van de doden als het toekomstige leven dat erboven groeit. Dit project draait rond deze paradox: dat de dood ook altijd nieuw leven bevat.

In het midden van de scène neemt een groene grafheuvel de ruimte in. De heuvel is bedekt met vegetatie en symboliseert zowel mausoleum als landschap. Het vormt een volume waarop de dansers-zangers klimmen, zich verstoppen en bewegen. De dans bestaat uit een ononderbroken stoet van machtige en ellendige, groteske en sierlijke figuren. De dansende lichamen ontvouwen zich over de scène, zoals figuren op een bas-reliëf. Voor ons is het een ode aan transitie, veranderlijkheid en plasticiteit.

Een essentieel deel van onze dramaturgie is verbonden met de adem, de vector en vormgever van klanken, melodieën en figuren. Gezangen en gebaren worden opgevat als constructies van lucht, die spanning zetten op wat beweegt en wat verdwijnt, wat verstijft en wat blijft. Spieren en stemmen zijn het materiaal van een tastbare ervaring van permanente overgang. In de uitstorting van lucht trachten we waarneembaar te maken wat onzichtbaar is en wat ons in staat stelt te bewegen.

Ons muziekrepertoire bestaat uit Frans-Vlaamse, Italiaanse, Engelse en Duitse polyfone a capella liederen uit verschillende periodes, van de Renaissance tot de jaren 1970. Hun sacrale inspiratie helpt ons om collectieve emoties te ervaren én toont de weg naar hun transcendentie. Muziek wordt hier niet ervaren als een monument dat lichamen vasthoudt in extase of eerbied, maar als een soort van golf die door ons heen gaat en ons verbindt met dat wat nooit ophoudt te transformeren, te degraderen, herboren te worden. Het is een relict, een spoor dat circuleert tussen de performers. Het is een broedplaats van gevoeligheden en verbeeldingen voor onze stemmen, een vehikel voor het uitvinden van nieuwe vormen van verbondenheid, zorg en aandacht.

Vloeiende adem en continue beweging zijn de ritmes die vorm geven, ook al zijn ze vluchtig, broos en vergankelijk. Ze maken van t u m u l u s de droom van een gemeenschap van kunstenaars met een levensvreugde die uitgaat van de dood, gefascineerd door het ouder worden en het vergankelijke. Het resultaat is een muzikaal geheel dat de afwezigen eert met de eindeloze bewegingen die ze in onze lichaamen aansturen.

• Baudouin Woehl, dramaturg

Zangen

I. Jean Richafort (ca. 1480 — ca. 1547)
Graduale – Si ambulem
Requiem in memoriam Josquin Desprez

II. Claude Vivier (1948 — 1983)
Musik für das Ende
(Ed. Boosey & Hawkes, 1971)

III. Antonio Lotti (1677 — 1740)
Dies Irae*
Missa pro defunctis quatuor vocum

IV. Josquin Desprez (ca 1450 — 1521)
Qui habitat in adjutorio altissimi a 24*
(in Psalmorum selectorum [Johannes Petreius], Tomus 3, n^o 1, 1542)

V. William Byrd (ca 1540 — 1623)
Lullaby, my sweet little baby
(in Psalmes, Sonets & songs of sadnes and pietie, 1588)

*adaptaties van Geoffroy Jourdain