07 — 09.05.2022
Een groene heuvel neemt de hele bühne in beslag. Het zal het enige vaste element zijn in de voorts uiterst beweeglijke choreografie van François Chaignaud. In zijn nieuwe creatie realiseert Chaignaud een oude droom: hij brengt een gemeenschap samen van dansers en zangers die de grenzen van hun discipline overstijgen. Voor de muzikale leiding krijgt hij het gezelschap van dirigent Geoffroy Jourdain, met wie hij een interesse deelt in de sacrale polyfonieën van de renaissance. Op het podium staan dertien individuen die elkaar nu eens opzoeken als groep, dan weer uiteenvallen in kleinere entiteiten. Ze vermengen zich en geven de melodische lijn aan elkaar door. Zo groeit de idee van een traditie die niét vaststaat, die niét toebehoort aan het individu, maar tot leven komt in het lichaam van al degenen die haar verwelkomen. Na het indrukwekkende Symphonia Harmoniæ Cælestium Revelationum in 2019 komt François Chaignaud nu terug met een indrukwekkende choreografie en een repertoire dat reikt van de zeventiende-eeuwse Antonio Lotti tot Claude Viviers Musik für das Ende (1971). Even nauwgezet als dynamisch vormt de choreografie een contrapunt met de gezangen en reist ze van lichaam tot lichaam. Het maakt van t u m u l u s een hypnotiserende ervaring die ons heen en weer slingert tussen materialiteit en eeuwigheid.
Luister naar de podcast "Symphonia Hildegardia", opgenomen met François Chaignaud tijdens het festival in 2019, op Spotify, Soundcloud of Apple.
T U M U L U S
t u m u l u s is een processie van dertien zingende en dansende lichamen die samen één enkele praktijk, één enkel gebaar vormen. Het project is een unieke samenwerking tussen choreograaf Francois Chaignaud en Geoffroy Jourdain, directeur van Les Cris de Paris, en koestert de ambitie om dans en muziek samen te beleven en er samen over na te denken.
Een tumulus of grafheuvel is een speciale begraafplaats. Ze herbergt zowel de lichamen van de doden als het toekomstige leven dat erboven groeit. Dit project draait rond deze paradox: dat de dood ook altijd nieuw leven bevat.
In het midden van de scène neemt een groene grafheuvel de ruimte in. De heuvel is bedekt met vegetatie en symboliseert zowel mausoleum als landschap. Het vormt een volume waarop de dansers-zangers klimmen, zich verstoppen en bewegen. De dans bestaat uit een ononderbroken stoet van machtige en ellendige, groteske en sierlijke figuren. De dansende lichamen ontvouwen zich over de scène, zoals figuren op een bas-reliëf. Voor ons is het een ode aan transitie, veranderlijkheid en plasticiteit.
Een essentieel deel van onze dramaturgie is verbonden met de adem, de vector en vormgever van klanken, melodieën en figuren. Gezangen en gebaren worden opgevat als constructies van lucht, die spanning zetten op wat beweegt en wat verdwijnt, wat verstijft en wat blijft. Spieren en stemmen zijn het materiaal van een tastbare ervaring van permanente overgang. In de uitstorting van lucht trachten we waarneembaar te maken wat onzichtbaar is en wat ons in staat stelt te bewegen.
Ons muziekrepertoire bestaat uit Frans-Vlaamse, Italiaanse, Engelse en Duitse polyfone a capella liederen uit verschillende periodes, van de Renaissance tot de jaren 1970. Hun sacrale inspiratie helpt ons om collectieve emoties te ervaren én toont de weg naar hun transcendentie. Muziek wordt hier niet ervaren als een monument dat lichamen vasthoudt in extase of eerbied, maar als een soort van golf die door ons heen gaat en ons verbindt met dat wat nooit ophoudt te transformeren, te degraderen, herboren te worden. Het is een relict, een spoor dat circuleert tussen de performers. Het is een broedplaats van gevoeligheden en verbeeldingen voor onze stemmen, een vehikel voor het uitvinden van nieuwe vormen van verbondenheid, zorg en aandacht.
Vloeiende adem en continue beweging zijn de ritmes die vorm geven, ook al zijn ze vluchtig, broos en vergankelijk. Ze maken van t u m u l u s de droom van een gemeenschap van kunstenaars met een levensvreugde die uitgaat van de dood, gefascineerd door het ouder worden en het vergankelijke. Het resultaat is een muzikaal geheel dat de afwezigen eert met de eindeloze bewegingen die ze in onze lichaamen aansturen.
- Baudouin Woehl, dramaturg
Zangen
I. Jean Richafort (ca. 1480 — ca. 1547)
Graduale – Si ambulem
Requiem in memoriam Josquin Desprez
II. Claude Vivier (1948 — 1983)
Musik für das Ende
(Ed. Boosey & Hawkes, 1971)
III. Antonio Lotti (1677 — 1740)
Dies Irae*
Missa pro defunctis quatuor vocum
IV. Josquin Desprez (ca 1450 — 1521)
Qui habitat in adjutorio altissimi a 24*
(in Psalmorum selectorum [Johannes Petreius], Tomus 3, no 1, 1542)
V. William Byrd (ca 1540 — 1623)
Lullaby, my sweet little baby
(in Psalmes, Sonets & songs of sadnes and pietie, 1588)
*adaptaties van Geoffroy Jourdain
Presentatie: Kunstenfestivaldesarts, Kaaitheater
Concept: François Chaignaud, Geoffroy Jourdain | Choreografie: François Chaignaud | Muzikale leiding: Geoffroy Jourdain | Met: Simon Bailly, Mario Barrantes, Florence Gengoul, Myriam Jarmache, Evann Loget-Raymond, Marie Picaut, Alan Picol, Antoine Roux-Briffaud, Vivien Simon, Maryfé Singy, Ryan Veillet, Aure Wachter, Daniel Wendler | Scenografie: Mathieu Lorry Dupuy | Lichtontwerp: Philippe Gladieuxa, Anthony Merlaud | Dramaturgie: Baudouin Woehl | Assistent muzikale leiding: Louis Gal | Assistente choreografie: Anna Chirescu | Kostuums: Romain Brau | Stagiair CNSMDP: Esteban Appesseche | Toneelmeester, belichting: Anthony Merlaud of Marinette Buchy | Geluidstechnici: Aude Besnard, Camille Frachet, Alban Moraud, Jean-Louis Walfart | Technici: Laure Montagné of François Boulet | Kleedster: Alejandra Garcia of Cara Ben Assayag | Stagiaire toneelmeester TNS: Thomas Cany | Decorbouw: Ateliers de la maisondelaculture Bourges/Scène nationale | Realisatie kostuums begeleid door Fusalp | Administratie, productie: Mandorle productions (Garance Roggero, Jeanne Lefèvre, Léa Le Pichon), Les Cris de Paris (Antoine Boucon, Diane Geoffroy, Aurore Lamotte) | Boekingskantoor internationale spreiding: A PROPIC (Line Rousseau, Marion Gauvent)
Uitvoerend productie: Mandorle production, Les Cris de Paris | Coproductie: Kunstenfestivaldesarts, Bonlieu scène nationale, La Villette – Initiatives d’Artistes, Wiener Festwochen, Théâtre Vidy-Lausanne, Points Communs, scène nationale de Cergy-Pontoise, Théâtre de Saint-Quentin-en-Yvelines, TANDEM, Berliner Festspiele, Théâtre Auditorium Poitiers, Malraux scène nationale Chambéry Savoie, Opéra de Dijon, La Maison de la Danse de Lyon, Scène nationale d’Orléans, maisondelaculture de Bourges / Scène Nationale, Le Manège scène nationale – Reims, La Cité musicale-Metz, Ménagerie de Verre, Théâtre Molière > Sète scène nationale archipel de Thau, Théâtre de Cornouaille, Ballet national de Marseille – CCN, Scène Nationale du Sud-Aquitain, Festival d’Automne à Paris, Festival d’Avignon
Bijzondere productie ondersteuning: DGCA | Met de hulp van: Dance Reflections by Van Cleef & Arpels | Steun: PEPS, Jeune Théâtre National, MC93 – maison de la culture de Seine-Saint-Denis, L’échangeur CDCN Hauts-de-France, Fondation Royaumont – Asnières-sur-Oise, CN D Centre national de la Danse – accueil en résidence, Le Regard du Cygne, Conservatoire National Supérieur de Musique et de Danse de Paris, soutien en résidence de création de la vie brève – Théâtre de l'Aquarium
Performances in Brussel met de steun van het Institut Français, de Franse Ambassade in België en de Alliance Française, in het kader van EXTRA (2022)