PROPHÉTIQUE (ON EST DÉJÀ NÉ·ES)

Een vroege herinnering…         

Ik ben een kind, een van de vele kinderen van mijn vader, een door zijn gemeenschap gerespecteerd islamitisch clanhoofd. 

Ik ben zijn kamer binnengeslopen. Hij heeft niets door, zit aan zijn kaptafel met daarop pommades. Hij verzorgt zijn haar. Aandachtig, kwetsbaar, weerloos.

Ik ben een kind en slaap of doe alsof. Ik hoor mijn tantes praten. Ze zeggen dat ik zo ben omdat mijn moeder me geen borstvoeding gaf. Ik houd mijn ogen dicht.  

Later, ik ben opgegroeid en zo geworden. Mijn moeder heeft ons al verlaten. Soms vraag ik me af of ze mij zou hebben gebaard als ze had geweten dat ik zo zou worden … 

Nog later vraagt een vrouw in het publiek van 10 000 gestes van Boris Charmatz, een stuk waarin ik dans in een string en beha, me na de voorstelling waarom ik voor die ‘rol’ koos. Waarom vraagt ze me dit? Uitgerekend aan mij, terwijl er zo’n twintig andere acteurs op het podium stonden. En welke ‘rol’ bedoelt ze? Iets ontgaat me in de manier waarop mensen hier in Europa naar mij kijken. 

Misschien nog datzelfde jaar ben ik in Abidjan, op een nachtelijk uitstapje. Ik zit in een hoekje, in een bar. De sfeer is elektrisch. Er wordt een podium opgebouwd, een decor, kostuums. Het fonkelt en glinstert er in het geheim, mijn eerste ontmoeting met de transgemeenschap. De clandestiene diva’s van de nachtelijke dansvloer maken overdag andere mensen mooi. Ze werken als kapsters of schoonheidsspecialistes in de boetiekjes rond de markten. Maar wat gebeurt er dan tussen de dag en de nacht?

Voor de mensen die boodschappen doen in Yopougon zijn het de ‘zottinnen’. Ze vergeten dat hun vrouwen, zussen en dochters elke maand hun haar laten vlechten in hun kleurrijke salons. Ze staan niet stil bij de kracht van die zotheid en het ongelooflijke lef dat nodig is om de rollen die de maatschappij al haar burgers oplegt, van geboorte tot dood, zo op hun kop te zetten.         

Zou mijn moeder me op de wereld hebben gezet? 

In 2022 besluit ik om de kapsalons van Yopougon, de pommades van mijn vader en al die rollen naar het podium te halen. De rollen die wij krijgen toegewezen, die wij aannemen of weigeren. En die meisjes in de marge, de ‘mislukkelingen’, zij die men verwerpt, negeert. Zij die storen, die blaffen, die altijd één front vormen, die worden begeerd vanuit ooghoeken, die hun naam verzinnen, die op het koord dansen, branden als petroleum, hun plaats innemen … nee, plaats maken, de tovenaressen, zij die handlezen om de wereld van morgen te schrijven. Profetisch?    

• Nadia Beugré, Virginie Dupray         
• April 2023