Standing on the Edge of the Stage

Daniel Blanga Gubbay – Ik wil graag beginnen met de theaterruimte. On Stage is een stuk dat nauw samenhangt met de architectuur van deze ruimte.

Maria Hassabi – On Stage is verbonden met ideeën over presentatie binnen de theaterruimte. Mijn werken hebben meestal een sterk installatieve dimensie. Hier is de installatie de eigenlijke ruimte van het theater, de lege scène.

DBG – Meer specifiek onderzoek je het architecturale element van het proscenium, het deel van het podium dat zich het dichtst bij het publiek bevindt. Ik herinner me dat het vanaf het begin heel duidelijk voor je was dat dit element de kern van de voorstelling zou vormen. Waarom had je dit beeld in gedachten?

MH – Een van mijn eerste inspiratiebronnen was de openingsscène van Opening Night, de film van John Cassavetes uit 1977. We zien het personage van Gena Rowlands op een proscenium staan, haar armen uitgestrekt, voor een groot publiek. En haar prachtige en nogal sentimentele monoloog ontvouwt zich. Afgezien van deze openingsscène heeft de eigenlijke film niets te maken met On Stage. Het proscenium wordt vaak geassocieerd met een grandioos gebaar. Het publiek verwacht op de een of andere manier een spektakel, een “echte show”.

DBG – Er is inderdaad een krachtig contrast tussen wat mensen verwachten dat er zal gebeuren op het proscenium –dat het terrein is van grote aankondigingen of stand-up comedy – en de minimale bewegingen van je lichaam.

MH – Vanaf het begin wilde ik een minimalistisch werk maken voor een prosceniumscène dat de weidsheid van de ruimte zou verwaarlozen. Prosceniumpodia versterken de ‘vierde wand’, de denkbeeldige muur die het publiek van de performer scheidt. Met deze solo wilde ik deze verwachting van een scheiding omzeilen en in plaats daarvan een mogelijkheid creëren voor een intieme uitwisseling met het publiek. Een gok op intimiteit, terwijl ik flirt met ideeën over verwachtingen.

DBG – Je staat op de rand van het podium, heel kwetsbaar, en de langzame bewegingen van je lichaam geven ons, als publiek, de mogelijkheid om poses te projecteren die we misschien al eerder hebben gezien.

MH – Dit werk bestaat uit meerdere beelden die op de een of andere manier in verbinding staan met ideeën over presentatie, en ze vereisen mijn volledige overgave aan het tegenwoordige moment. Beelden hebben de mogelijkheid om projecties te genereren. Al meer dan tien jaar onderzoek ik hoe ik beelden kan overbrengen in live performances, waarbij ik gebruik maak van vertraging en precisie als ik van het ene rustpunt naar het volgende beweeg. Zonder toe te geven aan theatrale trucs zoals het veranderen van licht, kostuums of muziek, vertrouw ik op lichamelijkheid om deze beelden levend te houden voor zowel de kijker als de performer. De menselijke vorm is in geen enkel opzicht een abstracte vorm. Maar door een pose een bepaalde tijd aan te houden, abstraheer je de betekenis en dan beginnen representaties te verschuiven. Stilstand neemt de rol op van herhaling, een middel dat veel gebruikt wordt in zowel dans als andere kunstvormen. De dramaturgie van beelden in On Stage vraagt de toeschouwer niet om ze te herkennen, maar fungeert als een uitnodiging voor elke individuele toeschouwer om zijn eigen referenties op deze beelden te projecteren. In 2009, toen ik deze praktijk begon te ontwikkelen, kopieerde ik meer dan 300 iconische beelden en sculpturen uit de kunstgeschiedenis, de popcultuur en het dagelijks leven. Sinds dat onderzoek vertrouw ik niet langer op boeken voor mijn referenties, want ik realiseerde me dat het lichaam drager is van representaties. En ze worden toegankelijk door het gebruik van pauze, van stilte.

DBG – Muziek is altijd een heel belangrijk element geweest in je projecten. Hier hebben we de indruk van iets dat van elders komt, soms in de tijd reist, op een ongedefinieerde manier, en zowat op het podium landt. Hoe heb je precies aan deze soundtrack gewerkt?

MH – Ik wilde een soundtrack die het publiek een gevoel van troost kon bieden, een akoestisch kussen. Ik gebruikte zowel een vertrouwde als een onherkenbare sfeer, met fragmenten die zouden kunnen verwijzen naar theater zoals flarden van sentimentaliteit of grandioze gebaren...

DBG – In die zin is het heel genereus. On Stage is ongelooflijk broos in de manier waarop het zich ontplooit, en tegelijkertijd is het een zeer bevestigend stuk. Terugkomend op de ruimte van het proscenium en op de handeling om daar te staan en iets te bevestigen, zou ik er een soort manifest in kunnen zien, zonder woorden, enkel met je eigen aanwezigheid, waarin je iets bevestigt over je eigen artistieke praktijk.

MH – Op een bepaalde manier is dit werk een manifestatie van mijn praktijk, terwijl het ook de macht van beelden in onze maatschappij in twijfel trekt. Ik heb het gevoel dat ik ongevoelig ben geworden voor informatie die wordt gemanipuleerd door een spervuur van beelden in ons dagelijks leven. Het mechanisme van projectie, samen met de vrijheid van interpretatie en de tijd die je besteedt aan het kijken, is waar ik van hou in beelden. Toch kunnen ze ook geniepig zijn door de kracht van de werkelijkheid en het aanwezig zijn op te slokken.