Éléphant

Met Éléphant onderzoekt Bouchra Ouizguen het menselijk wezen. Ze stelt vragen bij de kracht van het lichaam, haar omvang, haar groei, haar vormen en tegenstellingen, haar culturele manifestaties en de manier waarop het doorheen de tijd is gevormd.

Het nieuwe werk onderscheidt zich van vorige choreografieën door een radicalere aanpak en de samenwerking met een nieuw artistiek team, bestaande uit zangers en muzikanten uit de Marokkaanse volkstraditie en vaste medespelers. Deze originele cast zoekt naar nieuwe (on)evenwichten en verbeeldt expliciete universa en fantasieën, zonder ze te vermengen.

Voor het eerst verkent Bouchra Ouizguen op radicale wijze klank: live, via de stem en de percussies die de Marokkaanse vertolkers met moeiteloos en met kracht hanteren. Éléphant nodigt ons uit terug te keren naar de emoties en rauwe klanken die uit vroegere tijden lijken te stammen. Liederen vermengen zich met kreten en tranen en lijken afkomstig van een oeroud koor. De oorverdovende geluiden roepen herinneringen op.

Nu eens sober en terughoudend, dan weer energiek en uitgelaten, worden verschillen uitvergroot en beschouwd als een geschenk waarvan Bouchra Ouizguen het kostbare en subversieve karakter wil onthullen, zowel in het individu als in het collectief. Éléphant streeft ernaar het menselijke te raken; diep vanbinnen, in ieder van ons. Collectiviteit en uitwisseling geven betekenis aan de innerlijkheid van de mens.

“Ik liep door het huis, Layla’s huis,
Ik kus deze muur, en die, en deze.
Verlies je je verstand als je te veel van muren houdt?
Nee, niet muren, mijn hart, de mensen van het huis.”

• Majnun

“Ren in het vredige uur door de kronkels van je zijn,
Roep helder de gelijkenis en het verschil, zo helder als de zon,
Zing de onmogelijke gedachten die voortkomen uit luiheid,
Denk aan het mooie! Denk aan het lelijke! Denk aan de plaatsen en normen en wetten!
Wachtend op de toorn van de volgende wind.”

• Lied aan de Indiaan, Khireddine Mourad

Hoewel ik al jaren voorstellingen maak, blijf ik me afvragen of het wel legitiem is om deze weg in te slaan en een nieuw stuk op te voeren. Ook al is het verre van duidelijk, juist door deze twijfels ontstaat mijn verlangen om opnieuw dingen te creëren. De noties van het onbekende, van dromen, van broosheid, van waarheden, van maskers – die de kern van het bestaan vormen – blijven mijn choreografisch proces en creatieve verbeelding voeden. Een stuk ontstaat zowel uit leegte en stilte als uit de chaos van mijn geest en de twijfels die er binnendringen… De uitdaging is om geleidelijk en samen te evolueren naar een vorm die – hopelijk – altijd gekenmerkt zal worden door vrijheid.

Ik bedacht Éléphant in de eerste plaats voor de buitengewone mannen en vrouwen die ik op een straathoek of tijdens een reis zou kunnen ontmoeten. Het zijn zij die als alledaagse helden mijn leven bevolken; boeren, tuiniers, poetsvrouwen en in de eerste plaats de spelers van het gezelschap, ervaren artiesten uit de volkskunst. Ik heb ze in de loop der jaren in de zuidelijke regio van Marokko ontmoet en ben er sindsdien door geïnspireerd.

Waar zouden we zijn zonder mensen van alle leeftijden en tijden? Het vallen en opstaan is zowel een individueel als een collectief avontuur. Verschillen, wrijvingen met het onbekende, de daaraan verbonden risico’s en de keuze voor een gemeenschappelijk lot; dat alles voedt onze zoektocht, zoals ook de natuur en onze omgeving ons beïnvloeden, of dit nu echt is of gefantaseerd. Het is in het stof, tussen de vogels, in de bossen, in de woestijnen, de cabarets en de straten dat anderen mij inspireren.

Geluid en muziek geven mee vorm aan deze gedroomde mythologie door op magische wijze tijdelijke ruimten op te roepen die, naar de loop der dingen, de neiging hebben onherroepelijk te verdwijnen: liederen en muziek uit het Marokkaanse volksrepertoire die door een koor van muzikanten uit de diepten van de tijd weer tot leven worden gewekt…

Éléphant is het vervolg van mijn creatieproces. Tegelijk is het een begin, een vorm van hoop, op een moment waarop alles om ons heen dreigt te verdwijnen. Ik ga op zoek naar wat wordt overgedragen, wat menselijkheid in zich draagt. Het is een collectieve daad waarin een weg naar zichzelf te ontdekken valt; een daad die de Mens niet ontkent.

• Bouchra Ouizguen