Gesprek met Dana Michel

MIKE is voor mij de gelegenheid om de cultuur van het “werk” te verkennen via een performatieve reflectie. Deze reflectie is geworteld in mijn bedrijfsstudies en kantoorervaring, die mij in het verleden hebben gevormd, in mijn persoonlijke en professionele admini-stratieve activiteiten in het heden, en in het creëren van een duurzame toekomst waarin werk niet meer is wat het is, maar wat we zijn.

• Dana Michel
• April 2023

U creëert via lange research- en creatieprocessen. Kan u ons iets vertellen over uw relatie met tijd?
Het is heel belangrijk voor mij om veel tijd door te brengen met iets; het stelt me in staat te weten, aan te voelen of ik op m’n gemak ben met dit of dat. Ik hou er niet van om de studio in te trekken en tegen mezelf te zeggen dat ik twee uur heb om materiaal te vinden. Het is natuurlijker voor mij om 10 uur voor de boeg te hebben zonder specifiek doel, om open te staan voor de vragen die door mijn hoofd spelen, en om erop te vertrouwen dat ze me in de goede richting zullen sturen.   

Wat ik met het publiek deel, is iets als een amalgaam, een soort gedachtensysteem waarmee ik voldoende tijd heb doorgebracht om het op verschillende manieren in het openbaar te verkennen. Waar het mij om te doen is, is heel intiem te worden met deze reflecties en die intimiteit te delen, te delen dat ik bezig ben met werken op een vraag.

Uit de manier waarop u de materialen en de dimensies behandelt, spreekt een zekere horizontaliteit. Hangt die ecologie samen met de tijd die u nodig hebt om te creëren en met de keuze voor een duur van drie uur voor deze performance?
Ik neem veel informatie op als onderdeel van mijn proces. En die komt inderdaad horizontaal binnen, niet hiërarchisch. De vragen of de onderwerpen kunnen net zoveel gewicht hebben als een kleur, een textuur, een object, een geur, enz.

Doorgaans geef ik mezelf drie jaar om een stuk te maken, en alles wat er tussen twee projecten gebeurt is belangrijk, het helpt me om zicht te krijgen op wat ik ga doen en waar het vandaan komt. Tijdens een carte blanche in het Musée d’art contemporain van Montréal, als onderdeel van de tentoonstelling Françoise Sullivan, heb ik geëxperimenteerd met voorstellingen van drie uur, en ik vond het geweldig. Ik voelde dat het echt de juiste lengte voor mij was. Als een heel smakelijke manier om te experimenteren. Ik heb er veel plezier in.

Uiteraard was een formaat van één uur in mijn vorige stukken nu ook weer geen kwelling. En ik hou van de theater-ruimte, de belichting. Maar ik wilde loskomen van die kaders, al die formele beperkingen in vraag stellen, uitdagen en technisch heel light zijn. Ik ben niet de eerste die een lange duur wil beleven. Vertragen is extreem ondergewaardeerd in de wereld. Het is mijn manier om met de tijd om te gaan en mezelf te respecteren.

De notie van vertrouwen zit duidelijk in het stuk. Hoe werkt u daar concreet mee?
Dat weet ik niet precies. Maar ik weet dat die notie van vertrouwen er is, dat ze in alles doorstraalt en de keuzes zal bepalen die ik ga maken. Als ik besluit aan dit onderwerp te werken, is dat met een goede reden, omdat ik er echt aan moet werken en ik denk niet dat ik de enige ben, dus ik vertrouw erop dat het weerklank zal vinden bij het publiek. Ik probeer niet een bepaald punt te illustreren.

In elk van uw projecten komt een droom voor de samenleving naar voren. Zou je kunnen spreken van een verlangen om de marge naar het centrum te brengen of om het centrum te doen ontploffen?
Ja, absoluut. Ik denk dat deze droom voor de samenleving nog vrij ongedefinieerd en ongeschreven is. Elk project dat ik ontwikkel, elk gesprek dat ik voer, vertelt me meer over de dingen die me bezig houden en waarom ik bekommerd ben. Ik ben vooral geïnteresseerd in het creëren van meer ruimte voor een diversiteit aan perspectieven, en dit om te kunnen reageren op verschillende manieren van zijn en van leven.

Het lijkt vrij duidelijk dat onze samenlevingen zijn gebouwd op modellen van efficiëntie door mensen die over het algemeen niet gezond zijn. Diezelfde mensen nemen belangrijke beslissingen die ons leven beïnvloeden. Dat is beangstigend. Het klinkt misschien neerbuigend als ik het zo zeg, maar ik wil absoluut dat we ons allemaal meer bewust worden van deze dynamiek. Het is duidelijk dat deze beperkingen, dit gebrek aan vitale ruimte ten grondslag liggen aan ziekten en aandoeningen. Al mijn werk is gericht op het losser maken van de sociale teugels, gedragingen, en in die zin op het genereren van meer ruimte. Het lijkt me dat dit de enige manier is om samen te evolueren: meer ruimte creëren voor iedereen. Dit is misschien een idealistische visie, en tegelijkertijd ook weer niet.

• Interview afgenomen door Enora Rivière in februari 2023 voor Festival TransAmérique 2023.
• Enora Rivière is choreografe, danseres, schrijfster en voorziet audiodescriptie bij dans. Ze woont momenteel in Montréal, werkt al twintig jaar in Frankrijk en heeft samenwerkingen aan beide zijden van de oceaan. Haar werk en haar reflecties stellen de praktijk van de dans, het beroep van danser·es, de kwestie van representatie, het discours over het beroep, de woorden van dansers en danseressen als politieke en esthetische ruimte in vraag.